قائم‌مقام سازمان فضایی ایران اعلام کرد تا پایان امسال یک ماهواره ایرانی به فضا پرتاب خواهد شد.

 حمید فاضلی با اشاره به تاریخچه‌ای از فعالیت های فضایی کشور در دهه گذشته گفت: طی یک دهه گذشته همکاری‌هایی با کشورهای اروپایی برای طراحی و ساخت یک ماهواره مخابراتی به نام مصباح در مدار لئو را با یک شرکت اروپایی آغاز کردیم. بر اساس قرارداد این شرکت باید این ماهواره را با استفاده از ماهواره برهایی که پیش بینی شده، بود به فضا پرتاب می‌کرد. اما شرکت در این زمینه با ناکامی مواجه شد. از این رو، ما شرکت مذکور را عوض کردیم. با این وجود، پرتاب انجام نشد. در نتیجه ما از آن شرکت درخواست کردیم تا ماهواره ما را در اختیار خودمان قرار دهد. ولی متأسفانه حتی ماهواره ما را که از نوع معمول در 10 سال پیش بود به بهانه های واهی از جمله تحریم و ... به ما عودت ندادند.

فاضلی در گفت‌وگو با شبکه خبری العالم، همچنین با اشاره به اراده مسؤولان و پژوهشگران کشور برای خودکفایی در زمینه فضایی اظهار کرد: به دنبال ناکامی شرکت مذکور ما به این نتیجه رسیدیم که در عرصه این فناوری پیشرفته خودمان سرمایه گذاری و ماهواره را تولید و به فضا پرتاب کنیم. این امر باعث شد تا جایگاه جدیدی برای فعالیت های فضایی پیش بینی شود و بر همین اساس سازمان فضایی در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شکل گرفت و با حمایت دولت ها و در سایه کوشش مسؤولان و با تکیه بر دانش و تکنولوژی بومی و استفاده از محققین، فرهیختگان و استعدادهای درخشان کشور در 14 بهمن سال 1387 کشورمان موفق شد اولین ماهواره ساخت داخل به نام امید را با استفاده از حامل و ماهواره‌بر بومی به فضا پرتاب کند.

جایگاه ایران در علوم فضایی دنیا

وی درباره جایگاه ایران در زمینه علوم فضایی در منطقه و جهان گفت: براساس سند چشم انداز پیش بینی شده است که تا سال 1404 در حوزه فناوری های پیشرفته، کشورمان به سرآمد کشورهای منطقه تبدیل شود و در جایگاه اول قرار گیرد. با دستاوردهای خوبی که داشته‌ایم و تحریم ها و محدودیت ها باعث شد کشور متکی به توانمندی داخلی باشد و از داشته های خود استفاده کند. ما به دانش و فناوری های منحصر به فردی دست پیدا کردیم که تعداد اندکی از کشورها آن را در اختیار قرار دارند.

فاضلی ادامه داد: برای نمونه فناوری ساخت ماهواره در اختیار 40-50 کشور قرار دارد. اما فناوری پرتاب ماهواره و دستیابی به دانش ساخت حامل و ماهواره بر، فقط در اختیار حدود 10 کشور جهان قرار دارد که ما در سایه تلاش های دانشمندان و حمایت های دولت ها و به ویژه مقام معظم رهبری توانستیم به این فناوری دست پیدا کنیم.

ایران تنها کشور منطقه در ساخت و پرتاب ماهواره

فاضلی خاطرنشان کرد: بی تردید ما در میان کشورهای منطقه تنها کشوری است که توان طراحی و ساخت و پرتاب ماهواره با حامل و ماهواره‌بر خود را در اختیار دارد و این توان همچنان در حال گسترش است.

وی ایران را یکی از 15 کشور دارای تکنولوژی فضایی در سطح جهان دانست و اظهار کرد: در سطح بین الملل، یک مؤسسه بین المللی معتبر به نام فوترون در 6 یا 7 سال اخیر فعالیت های کشورهای پیشرفته و پیشتاز در عرصه فضایی را رصد می کند.

فاضلی افزود: این مؤسسه در سال 2012 اعلام کرد با توجه به اینکه چند کشور، اخیرا در عرصه فعالیت های فضایی پیشرفت های قابل توجه و قابل ملاحظه ای داشته اند، نام پنج کشور دیگر به فهرست 10 کشور مذکور اضافه می شود که یکی از آن کشورها ایران بود و این کشورها در سال 2012 عبارت بودند از آرژانتین، افریقای جنوبی، استرالیا، اوکراین و ایران. این مؤسسه در همان سال اعلام کرد در میان این پنج قدرت نوظهور فضایی، ایران دارای بالاترین نرخ توسعه و رشد فعالیت های فضایی است.

برنامه‌های جدید سازمان فضایی ایران

قائم مقام سازمان فضایی در خصوص برنامه های جدید سازمان فضایی جمهوری اسلامی ایران، همه ماهواره های پرتاب شده قبلی را ماهواره‌های سنجش از دور دانست و گفت: ما تصمیم داریم که ماهواره شریف ست را با ماهواربر سفیر به فضا پرتاب کنیم . ماهواره شریف ست دارای فناوری های جدیدی در زمینه های سازه ، دقت تصویربرداری با کیفیت بالاتر محموله اپتیکی است و برای اولین بار باند اس را در این ماهواره آزمایش خواهیم کرد و سپس ماهواره ناهید را که در سازمان فضائی توسعه پیدا کرده است ، با ماهواره بر سفیر به فضا پرتاب خواهیم کرد.

فاضلی ادامه داد: ماهواره ناهید دارای صفحه های خورشیدی است که این صفحات رو به خورشید بازمی شود و بازشدن صفحات خورشیدی یک فناوری جدید است ولی در ماهواره های قبلی صفحات خورشیدی روی بدنه ماهواره ها نصب شده بود . ما همچنین برای اولین بار باند مخابراتی کی یو را در ماهواره ناهید در مدار لئو آزمایش خواهیم کرد و اهل فن می‌دانند که پیچیدگی استفاده از باند کی یو در مدارهای پایین تر بیشتر است و ما ان شاء الله این فناوری را در ارتفاع 36 هزار کیلومتری یا همان مدار ژئو یا زمین آهنگ مورد استفاده قرار خواهیم داد.

پرتاب یک ماهواره جدید تا آخر امسال

فاضلی با اعلام این که ان‌شاء الله تا آخر امسال یک ماهواره به فضا پرتاب خواهیم کرد، در پاسخ به این سؤال که آیا ماهواره ناهید که دارای باند کی یو خواهد بود ، قادر به پخش برنامه های شبکه های تلویزیونی که توسط غرب ممنوع شده است ، خواهد بود، اظهار داشت: باند کی یو که در ماهواره ناهید آزمایش خواهد شد، فعلاً دارای توانائی مستغنی کردن ما از ماهواره های مخابراتیِ واقع در مدار ژئو نخواهد بود؛ ولی تلاش ما دستیابی به فناوری استفاده از محموله های مخابراتی باند کی یو در مدار ژئو است.

فاضلی تأکید کرد: نگاه دولت تدبیر و امید، بیشتر بر پایه اولویت بخشیدن به فن آوری های فضایی در ارائه خدمات و کاربردهای فضایی است.

وی با اشاره به کاربردهای مختلف و مهم ماهواره گفت: ما با استفاده از تصاویر ماهواره ای دقیق می توانیم جنگل های خود را مورد پایش قرار دهیم، و مراقبت کنیم که دست اندازیی به آن ها صورت نگیرد یا اگر آتش سوزیی در نقطه ای از جنگل های کشور پدید بیاید، بلافاصله در این خصوص به جنگلبانانمان خبر دهیم.

فاضلی افزود: امروزه استفاده از تصاویر ماهواره ای برای مراقبت از مرحله کاشت ، داشت و برداشت محصولات کشاورزی بسیار رایج است. آمار و برنامه ریزی دقیق کشور در حوزه کشاورزی و در محصولات راهبردی مثل برنج، گندم و جو بسیار مهم است. ماهواره ها می توانند به ما کمک کنند مساحت سطح زیر کشتمان را به صورت دقیق اندازه گیری کنیم.

فاضلی با بیان اینکه ماهواره های کنونی ایران هنوز امکان ارسال چنین تصاویری را ندارند، خاطرنشان کرد: ان شاء الله ماهواره های بعدی ما نظیر ظفر، طلوع و آت‌ست که با همکاری دانشگاه امیرکبیر ساخته شده است، توسط ماهواره برِ سیمرغ که به زودی توسط دیگر سازمان ها توسعه پیدا می کند و وارد خدمت می شوند، به فضا پرتاب شوند؛ و آنگاه می توانیم ماهواره ها را برای استفاده عملیاتی و دریافت تصاویر سنجشی دقیق مورد استفاده قرار دهیم.

فاضلی گفت: ماهواره های سنجش از دور برای اهداف صلح آمیز مثل همین پایش محصولات کشاورزی، مثل پایش ریزگردها و خشکی زایی، بیابان زایی، جنگل زدایی، یا مدیریت بحران ها و حوادث غیرمترقبه مثل سیل، طوفان، زلزله، سونامی و تمام فعالیت های صلح آمیز در زمینه پزشکی از راه دور.

سازمان فضایی به دنبال اهداف نظامی نیست

وی خاطرنشان کرد: گذشته از این ها، ما به هیچ وجه اهداف نظامی را در سازمان فضایی دنبال نمی کنیم، بحث برنامه های هوافضای دفاعی در سند جامع توسعه هوا فضا پیش بینی شده که متولی آن امر، حوزه های نیروهای مسلح هستند. سازمان فضایی تمام همّ و وجهه خود را بر استفاده از فن آوری های فضایی جهت اهداف صلح آمیز متمرکز کرده است.

طرح ایجاد پایگاه پرتاب ماهواره در مجاورت چابهار

فاضلی خاطرنشان کرد: در منطقه عمومی جنوب شرق کشور، نقطه ای را با بررسی های فنی دقیق به دست آوردیم و بنا داریم که در سال های آینده، پایگاه پرتاب ماهواره های مخابراتی ایجاد کنیم. طراحی های مقدماتی و طراحی های مفهومی برای احداث این پایگاه صورت گرفته است. مکان ایجاد این پایگاه، در منطقه ای در مجاورت شهر چابهار در استان سیستان و بلوچستان است.

وی با اشاره به ادعاها و اتهامات غرب علیه جمهوری اسلامی ایران برای مانع تراشی در برابر دستاوردهای مسیر توسعه فناوری‌ها گفت: همین جا هم اعلام می کنم که اهداف ما کاملا صلح آمیز است و ما در همان پایگاه پرتابی که در جنوب شرق کشور احداث می کنیم، ان شاء الله امکاناتی فراهم خواهیم کرد که دیگر کشورها بیایند و محموله های فضایی و ماهواره ای خود را برای پرتاب به ما بسپارند.